بررسی ارتباط میزان خستگی با پارامتر های اسپیرومتری در جانبازان شیمیایی مبتلا به اختلالات تنفسی

مقدمه : خستگی یکی از علائم تضعیف کننده در بیماران مبتلا به اختلالات مزمن تنفسی است و به صورت گسترده ای بسیاری از جنبه های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. وجود اختلالات مزمن تنفسی در جانبازان شیمیایی زمینه ساز طراحی این مطالعه با هدف اندازه گیری خستگی در جانبازان شیمیایی مبتلا به اختلالات تنفسی ارتباط سنجی آن با تغییرات پارامترهای اسپیرومتری بود. روش کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، تعداد 140 جانباز شیمیایی مراجعه کننده به درمانگاه متد بیمارستان بقیه الله عج و یک مطب فوق تخصصی بیماری های ریه بصورت مبتنی بر هدف انتخاب شدند. پس از اندازه گیری و ثبت پارامتر های اسپیرومتری با استفاده از نسخه ترجمه شده پرسشنامه چند بعدی خستگی (Multidimensional Fatigue Inventory-20=MFI-20) میزان خستگی اندازه گیری شد. بر اساس پارامتر های اسپیرومتری طبقه بندی جانبازان از نظر شدت بیماری تنفسی انجام و میزان خستگی در حیطه های مختلف با توجه به طبقات شدت بیماری مورد تجیه وتحلیل فرار گرفت.تجزیه و تحلیل داده های توسط نرم افزار SPSS 18 و با استفاده از آزمون تی مستقل و آنالیزواریانس یک طرفه انجام شد. یافته ها: میانگین شاخص های اسپیرومتری FEV1 برابر با 22 ± 56 و FEV1/FVC برابر با 10 ± 60 بود. نمره کل خستگی در جانبازان شیمیایی 4/15 ± 6/81 بود. بعد خستگی جسمی بیشترین میزان 8/2 ± 3/17 و بعد کاهش انگیزه کمترین میزان 5/4 ± 1/14 را به خود اختصاص دادند. بر اساس ازمون همبستگی پیرسون مابن میزان شاخص های اسپیرومتری و نمره هر یک از ابعاد پرسشنامه خستگی یک ارتباط معکوس و معنی دار (01/0 > P) وجود داشت. نتیجه گیری: جانبازان شیمیایی پدیده خستگی را بیش از حد متوسط در زندگی روزمره خود تجربه می کنند و ارتباط مستقیم با شدت تغییرات پارامتر های اسپیرومتری ایشان دارد. در طراحی اقدامات مراقبتی درمانی و برنامه های حمایت اجتماعی ضروری است به پدیده خستگی در جانبازان توجه خاص نمود.